Meisjes van Katoen
Twee zussen, een verboden liefde en een ongemakkelijke waarheid- een ontroerende leeservaring over vrijheid, onafhankelijkheid en Indisch zwijgen.
Nettie is het kind van een overleden baboe en de aangenomen dochter van een alleenstaande Indische moeder. Het gezin bestaat uit zeven zussen en houdt zich tijdens de oorlogsjaren veilig met naai- en verstelwerk voor de Japanners.
Wanneer Nettie verliefd wordt op een Japanse militair moet ze kiezen tussen haar hart en haar familie. Als Jette, het jongste zusje van Nettie, vertrekt naar Nederland staan beide vrouwen zoveel jaren later tegenover elkaar in de pijn van een gedeeld verleden en een ongemakkelijke waarheid. Kunnen zij elkaar omarmen of blijven zij voor altijd verdeeld?
‘Prachtige zinnen en woorden die sfeer en beeld brengen.’ – M.H.
‘Heerlijk hoe ik meegenomen werd naar een andere tijd, levens, cultuur en dat er in de diepte van een mensenleven zoveel overeenkomsten zijn.’ – S.T.
‘Het eerste wat bij mij opkomt is een mijmering. Je leest met plezier door en na afloop heb je weer wat ‘Indisch’ opgesnoven.’- M.A.
Een reis door de geschiedenis en het leven van een Indische oma geschreven door haar kleinzoon.
Leesfragment
Voorwoord
‘Eigenlijk behandelde u haar als een baboe.’
Mijn oma liet de woorden rondgaan in haar hoofd. Ik was zeventien en zat op mijn vertrouwde plekje aan de eettafel. Haar reactie op mijn opmerking, toen ze vertelde hoe ze Nettie altijd haar veters liet strikken, wilde ze eerst nog afwenden. Ik herkende de beweging. Met een sierlijk gebaar schoof ze beide handen van zich af.
‘Meer als een strenge zuster,’ antwoordde ze met ingehouden lach. Zachtjes tikten haar vingers op de plexiglazen plaat boven het dikke wollen kleed waartussen foto’s van haar man lagen. Op de beelden van vroeger had hij met zijn grote pilotenbril en donkere haren iets jongensachtigs.
‘Wie is dat?’ had ik op een goed moment gevraagd. Mijn opa was net overleden en voor het eerst bladerden we door de zwartwit foto’s die we vonden in zijn werkkamer. Ik wist wanneer ik mijn vragen kon stellen, zorgde voor voldoende ruimte waarin ze niet hoefde te antwoorden. In die afstemming waren onze gesprekken een soort van dans. Ik denk dat ze juist daarom zoveel vertelde, en soms zelfs schrok van haar openhartigheid.
‘Nettie was stout geweest,’ zei mijn oma. Ik had nog nooit eerder gehoord over haar aangenomen zusje. De dochter van de baboe die overleed in haar kraambed. Ze waren bijna even oud, hadden hun jeugd samen doorgebracht en nu werd haar leven samengevat in een paar regels. Nettie was stout geweest. Verliefd geworden op een Jap.
‘U bent niets veranderd.’ Ik wees nog een keer naar de foto waarop zij naast Nettie stond. Mijn opmerking nam ze – zo ijdel als ze was – voor waarheid. Zoals ze ook geloofde dat mensen haar in alle oprechtheid twintig jaar jonger schatten en van haar kinderen weigerde te horen dat de ander dit wellicht uit beleefdheid deed.
‘Ik ben heel erg bang geweest,’ was het enige wat ze ooit echt zei over de oorlog. Maar het was genoeg. Ik zag haar. Achter de verhalen die vaak mooier en groter werden gemaakt om de pijn te verhullen.
Het bestaan van Nettie bleef in al die jaren bij me. Wie was die vrouw? Hoe is haar leven verlopen? Welke keuzes maakte zij? En nog interessanter: wie was mijn oma ten opzichte van haar? Hoe belangrijk waren zij in elkaars wordingsgeschiedenis en in de gebeurtenissen van hun tijd? Mijn oma gaf altijd een geromantiseerd beeld van haar verleden. Het waren puzzelstukjes. Kruimels van herinneringen. Ik zorgde ervoor dat ik ze verzamelde, schreef jarenlang haar verhalen in kleine schriftjes en tekende in alle bescheidenheid haar levensloop op waarbij steeds duidelijker naar voren kwam dat het verhaal van Nettie en mijn oma een verhaal was dat verteld wilde worden.
Over de auteur
Daniell Crietee
Daniell Crietee, geboren in 1978, studeerde Media- en Cultuurstudies in Amsterdam. Meisjes van Katoen is geïnspireerd door de verhalen van zijn Indische oma. Een eerbetoon aan haar jeugd waarin zij samen met Nettie – de dochter van een overleden baboe – opgroeide in een tijd van grote onrust en verandering. Een ontroerend en inspirerend werk dat de lezer meeneemt op een reis door de geschiedenis en het leven van een bijzondere vrouw en haar aangenomen zusje.
‘Ik wilde het verhaal vertellen van een kleine Indische familie en een verdeelde samenleving waarin kleur zelfs binnen de eigen familie jouw kansen bepaalde.’
